Juli was wederom een maand van drama op de beurzen wereldwijd. De AEX liet de meest compromisloze daling zien van de afgelopen twintig jaar voor wat betreft lengte en gebrek aan herstel. En dan hebben we het alleen nog maar over de periode dat ik over een goede statistiek beschik (de periode vanaf 1987). Statistisch gezien hebben we dus een zeldzaam negatief sentiment gezien op de beurzen. Maar nog geen werkelijke paniek. Er heeft een gecontroleerde maar voortdurende verkoop plaatsgevonden door hele grote partijen. Uiteraard heeft dit alles met de inmiddels ook bij niet-beursvolgers bekende kredietcrisis van doen. Dat er nog geen werkelijke paniek te zien is geweest, is zeer verontrustend. Momenteel herstellen de beurzen wat, maar geen paniek is geen bodem. Het meest waarschijnlijke is het dus dat we op termijn nog lager zullen gaan. Uiteraard zal dit samengaan met slecht nieuws over de wereldeconomie en over het bedrijfsleven.

Over de uitzendsector was er veel nieuws de afgelopen tijd. Het laatste nieuws was dat Adecco een bod zou willen doen op het Engelse Michael Page. Europa-breed gingen de uitzenders op dit nieuws omhoog. Mijn mening is dat dit stijgen van de uitzenders meer een cyclische en technische oorzaak heeft. Allereerst komt Adecco met dit soort plannen uiteraard als het slechte sentiment de bedrijven goedkoop heeft gemaakt. Ten tweede laat de tijdsberekening die ik op beurzen wereldwijd pleeg te maken zien, dat er nu een behoorlijke sentimentsdraai mogelijk is. Naar mijn mening gehoorzaamt de beurs – en dus de economie – aan een natuurlijk ritme, en dat schrijft naar mijn idee op dit moment een sentimentsdraai voor. Die draai zal echter niet het eeuwige leven hebben, verwacht ik. Het is een tijdelijke zaak. De beurzen en de uitzenders zitten gevangen in een negatieve spiraal, en ik verwacht niet dat die spiraal al ten einde is.

Vandaag bekijken we de stand van zaken rondom USG. Op 24 juli liet CFO Zandbergen zich verrassend helder en negatief uit over de vooruitzichten van het bedrijf. Hij was verrast door de minder goede gang van zaken in Spanje en Frankrijk, verwachtte dat de vakantieperiode nog wel aardig zou verlopen, maar dat het daarna hommeles zou worden. In zijn eigen bewoordingen:

“Ik houd rekening met zwaar weer in de tweede helft van dit jaar. Ik zie geen enkele indicatie dat de markt aantrekt. We hebben dit al in 2007 zien aankomen en daarom hebben we in de kosten gesneden. Daar gaan we in het derde kwartaal mee door.”

Maar begin augustus kreeg de markt een zogenaamd ‘insider buying’ signaal. Oprichter en mede-eigenaar Alex Mulder had 853.624 gewone aandelen USG gekocht. Daarmee breidde hij zijn belang van 17,45 % (gegevens uit 2007) met 1 % uit. Hij kocht voor € 9,55 per aandeel.

Als insiders gaan kopen is dat inderdaad heel vaak een goed signaal. In juli, tijdens de koersval van de financiële aandelen, en dicht bij de bodem, kwamen er berichten dat Amerikaanse bankiers aandelen van hun eigen bank aan het inkopen waren. Dit gebeurde op grote schaal. Uiteraard kunnen al die insiders het fout zien, maar de statistiek wijst uit dat insiders het vaker goed zien dan fout.

Laten we eens kijken naar de grafiek van USG, om te zien of Mulder een aankoop heeft gedaan die zich de komende tijd terugbetaalt. Dat er een ‘ritje’ in zat bij USG, is inmiddels wel bewezen. De koers sloot vandaag (6 augustus) op € 10,68. Maar wat zijn de lange termijn perspectieven?

We kijken van groot naar klein. Dus eerst de maandgrafiek.

Maandgrafiek USG People

U ziet hier dat de steun die er kon zijn iets boven € 10,00, niet gehouden heeft. USG is er onder gekomen, herstelt nu, maar de volgende steun is pas te vinden bij € 6,00. Met de tellingen tot 13 zijn we op de maandgrafiek nog helemaal nergens. De telling voorspelt dus per saldo nog een downtrend van twee jaar of daaromtrent. De golfstructuur zou wél een eerste afgeronde beweging naar beneden te zien kunnen geven. In dat geval zou er nu een groter herstel verwacht mogen worden richting 14 Euro. Maar zo’n herstel zou geenszins wijzen op een voltooide neerwaartse beweging.

Om de korte termijn iets beter te zien, kijken we naar de weekgrafiek.

Weekgrafiek USG People

 
Hier zien we dat er een eerste telling voltooid was eerder dit jaar. USG is toen ook hersteld. Maar vervolgens is het aandeel met de beurs als geheel wederom afgestort. Aanknopingspunten qua telling hebben we nu niet. Wel is het mogelijk dat er een neerwaartse beweging afgerond is. Er is een 5-golf geplaatst op de bodem. Allereerst wijst deze golfstructuur erop dat de trend naar beneden is, want dit is een zogenaamde ‘impulsieve structuur’ naar beneden toe. Als de trend hier werkelijk zou draaien, moeten we nu ook omhoog een dergelijke impulsieve structuur gaan zien. Dat moeten we nog maar afwachten.

Voor een beurshandelaar moet de conclusie dus nog steeds luiden: ondanks het optisch lage niveau is USG People nog steeds niet koopwaardig voor de wat langere termijn. We kunnen op dit moment niet waarnemen dat de bodem die mogelijk rond deze tijd geplaatst wordt, er over een half jaar nog staat. Los van USG People zijn er wel cyclische aanwijzingen voor een breder herstel op de beurzen, en als USG daarin mee gaat, kan het aandeel zo maar terug naar € 14,00, percentueel een grote stijging.

Verhuizing naar de AEX

Een extra incentive voor een wat sterkere performance van USG kan de aanstaande verhuizing worden van deze uitzender naar de AEX index. De Nederlandse index heeft te lijden van de vele overnames. Om de overgenomen bedrijven te vervangen zullen een aantal ‘Midcappers’ verhuizen naar de AEX index. Vermogensbeheerders die de index één op één volgen zullen gedwongen worden om USG aan te kopen. Dit betekent altijd een steun in de rug van zo’n aandeel.

Toch blijft mijn verhaal in het grote plaatje net zo somber als dat van de CFO van USG People zelf. De neergaande golfstructuur van USG geeft aan dat er zwaar weer aan staat te komen. Het lange termijn koersdoel zou zo maar bij de € 6,00 kunnen liggen, en wellicht zelfs lager. Dezelfde weinig vrolijke vooruitzichten op de langere termijn heeft ook de AEX zelf.

De conclusie in augustus 2008 moet dus luiden: de koersgrafieken van onze grote uitzenders (want USG verschilt niet veel van Randstad) geven nog geen enkele aanleiding om te denken dat er economisch florissante tijden voor de deur staan. Integendeel, helaas. Er is wel de mogelijkheid tot een groter cyclisch herstel van de beurskoers dat nog enige weken kan aanhouden. Maar vermoedelijk zullen er daarna opnieuw klappen vallen, en dat kan dan nog erger worden dan wat we al hebben gezien. Daar zullen vast wel weer slecht-nieuws-verhalen bijhoren, en de commentaren in de media zullen weer gaan over ‘de aanleiding tot deze plotse koersval’. Maar als u de grafiek ziet, en vooral de start van de daling, met de geweldige verkoopdruk aan het begin, dan weet u voldoende. Altijd als u zoiets ziet gebeuren, staat er nog niets in de krant en is er wellicht alleen een eerste minder kwartaalcijfer geweest. De beurscommentatoren zeggen dan: wat een overdreven reactie op deze toch niet zo slechte cijfers.

Maar een grafiek liegt nooit. Bij zo’n exceptionele koersval als die van juli 2007, is het lange termijn verhaal eigenlijk meteen duidelijk. Met mijn methodiek hadden we daar ook nog eens onze ‘13’ voor een majeure trenddraai, en een voltooide golfstructuur. De beurs is het domein van behaviouristen. Het kuddegedrag moet ‘gelezen’ worden zoals Turkse waarzeggers hun koffie ‘lezen’. U zult vast wel eens gehoord hebben dat kennelijk succesvolle speculanten en ondernemers de kudde in paniek weg zagen rennen, terwijl zij op dat moment de kans van hun leven roken. Dat kan kloppen, maar het geldt alleen voor een mogelijk einde van de trend, dat altijd met paniek gepaard gaat. De daling van juli 2007 was ook een ‘stampede’ van een kudde gnoes. Maar met deze kudde moest beslist meegedraafd worden. Wie er tegenin ging, werd vertrapt.

De les in massapsychologie is dus: ren mee met de eersten die massaal verkopen op een hoge koers. Maar als de laatsten in paniek have en goed voor een appel en een ei verpatsen, wees dan opkoper. Wat is paniek? Als u geen zin hebt om te leren om tot 13 te tellen of golfstructuren te lezen (alleszins voorstelbaar), kijk dan naar de krantenkoppen en naar het nieuws. Als de beurs de krant haalt, kijk dan goed of de dalingen ten beurze de 5 % op dagbasis halen. Of dat de handel stilgelegd moet worden. Met stilleggen van de handel en/of 5 % dalingen op dagbasis hebben we paniek. Dit is wat we nodig hebben voordat een downtrend beëindigd kan worden.

Het is niet leuk, maar we zullen het toch weer gaan beleven.

Ruud van Megen